Tihar
Vorig jaar heb ik u iets verteld over Dasain, het grootste festival van Nepal dat begint na de moesson. Een nieuw begin!
Deze keer gaat het over Tihar.
Tihar, het festival van het licht is het meest overweldigende feest van alle Hindi festivals! Tijdens dit festival wordt de godin Laxmi, de vrouw van Vishnu, geëerd, de godin van de welvaart.
Alle huizen in de dorpen en steden zijn versierd met olielampjes. ‘s-Nachts lijkt een dergelijke leefgemeenschap één sprankelende diamant.
Het feest duurt vijf dagen vanaf de dertiende dag na de wassende maan in oktober.
Laxmi komt voort uit de oceaan en zij heeft alle rijkdommen van de zee. Op de derde dag van het festival maakt Laxmi een rondtoer op de uil om zelf te zien hoe ze wordt geëerd.
De eerste dag van Tihar is ‘Kag tihar’, de kraaien dag. De kraai is het symbool van de dood. Op deze dag worden de kraaien gevoerd en geëerd, voordat iemand zelf gaat eten.
De tweede dag wordt ‘Kukur tihar’ genoemd, de honden dag. Honden worden op deze dag in de watten gelegd. Ze krijgen een grote rode tika op de kop, een bloemenkrans om hun nek en een heerlijke maaltijd in de hoop dat de hond het huis goed zal bewaken.
De derde dag is het belangrijkst en wordt ‘Laxmi puja’ genoemd. Op deze dag wordt de koe geëerd. Ook zij krijgt een tika op haar kop en een bloemkrans om de nek en ook een heerlijke maaltijd. De koe staat voor welvaart en is heilig voor Hindoes.
‘s-Avonds wordt Laxmi geëerd. De dagen ervoor wordt het huis schoongemaakt en versierd. De voorgevel van het huis wordt met rode modder gekleurd en wordt verlicht met een olielamp. Van hieruit wordt een pad gemaakt van voetstappen naar de plek waar de waardevolle dingen worden bewaard in een box. Alle Nepalezen hebben van generatie op generatie een dergelijke geldbox. Het geld dat daar in zit wordt alleen gebruikt in extreme noodgevallen. Het hele huis is versierd met olielampen in alle deuren en ramen en Laxmi wordt geëerd met traditionele rituelen. Na deze rituelen begint het gokken en groepen meisjes komen langs de huizen om te zingen. Zij krijgen giften en het feesten gaat de hele nacht door.
Op de vierde dag hangt het feest af van de culturele achtergrond.
Een grote groep viert het feest van “Guru puja”, de os. Deze krijgt ook een tika, een heerlijk maal en een bloemenkrans om de nek. Anderen vieren “Gobhardan puja” (=offer). Zij volgen Krishna.
Deze groep mensen maakt een klein hoopje van koeiepoep, stoppen er wat gras in en maken er een puja op. Hiermee wordt symbolisch herdacht dat Krishna de Gobharden heuvel heeft opgetild waardoor hij miljoenen mensen tijdens de vloedgolf van de verdrinkingsdood heeft gered.
Mensen uit de Kathmandu vallei, de Newari’s, vieren “Mha puja”, wat betekent: vereer jezelf. Op dezelfde dag begint het nieuwe jaar voor de Newari’s.
Op de vijfde en laatste dag van Tihar is het “Bhai tika”. De zussen eren dan hun broer(s).
De koninklijke astroloog geeft op de nationale radio, een dag van te voren, de juiste tijd aan om de tika te geven. Hier wordt door de hele natie gehoor aan gegeven. Ook de koning ontvangt een tika van zijn zussen. Tijdens deze plechtigheid worden 31 saluutschoten gelost.
Hiermee komt het Tihar festival tot een eind………….Tot het volgende festival, want er zijn er nog ruim 30!